همۀ ما تعطیلات کریسمس را با شادی و جشن می‌شناسیم. در کشورهایی که کریسمس اصلی‌ترین جشن آنهاست، مردم بزرگ‌ترین تعطیلات سال را در این روزها تجربه می‌کنند. اما تعطیلات شاد کریسمس نیمۀ تاریکی هم دارد. گاهی اوقات فشارها و استرس‌هایی بر روی دوش ما قرار می‌گیرند که تعطیلات را به روزهای پرمشغله تبدیل می‌کنند. برای کسانی که تنها زندگی می‌کنند یا زمینه‌های استرس و افسردگی در آنها وجود دارد، تعطیلات کریسمس می‌تواند سخت‌تر و پرچالش‌تر از بقیه باشد. در این مقاله قصد داریم بیشتر در مورد افسردگی روزهای تعطیل صحبت کنیم و راه‌های برای جلوگیری از آن معرفی کنیم.
فهرست محتوا
چرا در تعطیلات کریسمس افسرده می‌شویم؟
قبل از هر چیز باید بدانید افسردگی در دوران کریسمس پدیدۀ نادری نیست. کریسمس یادآوری اوقات شادی است که در آن مردم در کنار هم جشن می‌گیرند، بهترین نوشیدنی‌های در دسترس را می‌نوشند و بهترین غذای ممکن را می‌خورند و همۀ اینها به نظر خیلی خوشحال‌کننده می‌آید.
اما بگذارید از یک زاویۀ دیگر به این تعطیلات نگاه کنیم. کریسمس زمانی است که مردم تحت فشار قرار می‌گیرند که پول بیشتری خرج کنند و تعطیلات عالی برای خودشان و عزیزانشان رقم بزنند. همین فشار به‌تنهایی می‌تواند عامل استرس بسیاری از افراد باشد. همچنین برای کسانی که عادت به تنهایی دارند بسیار سخت خواهد بود که برای مدت طولانی در جمع‌های بزرگ حضور داشته باشند.
بدتر از همه زمانی است که فردی زمینه‌های افسردگی یا سایر بیماری‌های روانی را داشته باشد؛ ممکن است فرد افسرده به این دلیل که نمی‌تواند بهترین احساس ممکن را داشته باشد، فشار بیشتری را تحمل کند. طبق اعلام اتحاد ملی بیماری‌های روانی (NAMI)، 64 درصد از افراد مبتلا به بیماری روانی موجود گزارش می‌دهند که تعطیلات وضعیت آنها را بدتر می‌کند.
موارد زیر می‌توانند از سایر علت‌هایی باشند که باعث افسردگی در تعطیلات می‌شوند:
- تغییر برنامه‌های روزانه و کمبود خواب ناشی از آن
- افراط در خوردن و مصرف الکل برای مقابله با اندوه و استرس تعطیلات که می‌تواند علائم افسردگی تعطیلات را بیشتر کند
- استرس مالی به علت تلاش برای تهیه هدایایی برای خانواده و دوستان
- ناتوانی در گذراندن تعطیلات با خانواده و دوستان و احساس تنهایی ناشی از آن
- انتظارات غیرواقعی در مورد شادی دوران تعطیلات
- تفکر بیش از حد در مورد سال گذشته و ایجاد احساس پشیمانی یا شکست
تفاوت ناراحتی در زمان تعطیلات و افسردگی چیست؟
برای کسانی که غم از دست دادن عزیزی را تجربه می‌کنند یا افرادی که مشکلاتی در روابط خانوادگی یا اجتماعی دارند، دوران تعطیلات کریسمس پراسترس‌تر خواهد بود. اینکه در زمان تعطیلات احساس خوبی ندارید لزوماً به این معنا نیست که افسرده هستید. اگر احساسات منفی مانند تنهایی، خستگی، تنش یا ناامیدی را فقط در زمان کوتاه تعطیلات تجربه می‌کنید و این علائم کمتر از دو هفته طول می‌کشند، لازم نیست خیلی نگران بیماری افسردگی باشید.
با این حال بیماری افسردگی هم نادر نیست. گفته می‌شود در بریتانیا از هر ۵ نفر ۱ نفر افسردگی را در مقطعی از زندگی خود تجربه می‌کند. همچنین به گفته انجمن روانپزشکی آمریکا، افسردگی بالینی که حدود ۶٫۷ درصد از بزرگسالان آمریکایی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر احساس کردید علائم زیر را که از نشانه‌های افسردگی هستند، برای زمان طولانی‌تری تجربه کردید بهتر است از یک مشاور برای حل مشکل خود کمک بگیرید.
- غمگینی یا خلق افسرده
- از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردید
- تغییر در اشتها و عادات خواب
- خستگی
- احساس گناه یا بی‌ارزشی
- مشکل در تمرکز یا تصمیم‌گیری
- افکار یا اعمال خودکشی
تفاوت افسردگی فصلی با افسردگی در تعطیلات کریسمس در چیست؟
بگذارید شما را با نوعی اختلال افسردگی اساسی (MDD) آشنا کنیم که با نام افسردگی فصلی یا اختلال عاطفی فصلی (SAD) شناخته می‌شود. این نوع از افسردگی تنها در فصول سرد سال و زمانی که طول شب‌ها بلند‌تر است رخ می‌دهد و با پایان زمستان و در فصل بهار و تابستان بهبود پیدا می‌کند.
گاهی تشخیص افسردگی تعطیلات از افسردگی فصلی دشوار می‌شود؛ اما معمولاً مدت زمان و شدت علائم برای تشخیص بهتر مفید هستند. افسردگی تعطیلات از نوامبر یا دسامبر شروع می‌شود و تا مدتی بعد از سال نو ادامه دارد. شدت علائم آن معمولاً چندان بالا نیست و زندگی معمول فرد را بر هم نمی‌زند. در حالی که افسردگی فصلی ممکن است تا ۴۰ درصد از زمان سال را در بر بگیرد و علائم آن می‌توانند شدید و ناتوان‌کننده باشند.
چطور جلوی افسردگی را بگیریم؟
بهتر است قبل از آنکه سطح استرس و افسردگی آن‌قدر بالا برود که کنترل آن سخت شود، برای پیشگیری از آن اقدام کنید. با توجه به اینکه چه عاملی باعث ایجاد یا تشدید افسردگی در شما می‌شود می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
احساسات خود را به رسمیت بشناسید. تنها به این دلیل که در تعطیلات کریسمس هستید نمی‌توانید خود را مجبور کنید که شاد باشید. اگر به‌تازگی عزیزی را از دست داده‌اید یا به دلایلی مانند مهاجرت و زندگی در کشور دیگری نمی‌توانید خانوادۀ خود را ببینید، طبیعی است که احساس غم و تنهایی کنید. اگر احساس تنهایی می‌کنید می‌توانید رویدادهای اجتماعی شهر خود را پیدا کرده و در آن شرکت کنید. می‌توانید یک فعالیت داوطلبانه انجام دهید یا با دوستان خود دربارۀ استرس‌ها و مشکلات خود گپ بزنید.
واقع‌بین باشید. قرار نیست تمام تعطیلات بی‌نقص باشند. شاید نتوانید مثل سال گذشته در کنار خانوادۀ خود باشید؛ اما راه‌های دیگری هم برای جشن گرفتن وجود دارد. می‌توانید تا جای ممکن مراسم جشن را برقرار کنید و برخی مراسم را به سال‌های بعد موکول کنید. شاید بتوانید با خانوادۀ خود تماس تصویری بگیرید و عکس‌های خود را برای آنها بفرستید.
بودجه‌بندی کنید. همۀ آدم‌ها نمی‌توانند بهترین هدیه‌ها را بخرند. خوشبختی شما به کوه هدیه‌هایی که می‌خرید وابسته نیست. ببینید چقدر بودجه دارید. مقداری از آن را برای هدیه در نظر بگیرید و بقیه را برای غذا، تزئینات و موارد دیگر نگه دارید. می‌توانید همه چیز را به صورت ساده برگزار کنید و از آن لذت ببرید.
برنامه‌ریزی کنید. گاهی داشتن برنامۀ مشخص به کاهش اضطراب و پیشگیری از تنهایی کمک می‌کند. می‌توانید یک روز را به پختن شیرینی اختصاص دهید و یک روز را به خرید کردن. کارها را به لحظۀ آخر واگذار نکنید تا راحت‌تر پیش بروید.
نه گفتن را تمرین کنید. شما نمی‌توانید در تمام مراسم و مهمانی‌ها شرکت کنید، شاید لازم باشد برخی از آنها را از برنامۀ خود حذف کنید. اضافه‌کاری در روزهای تعطیل می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. اگر نمی‌توانید به رئیس یا استاد دانشگاه خود نه بگویید یا باید به برخی کارها رسیدگی کنید، یک کار دیگر را از برنامۀ خود حذف کنید.
عادات سالم را ترک نکنید. عاداتی مثل پیاده‌روی، ورزش، کتاب خواندن و خوردن غذاهای سالم علاوه بر سلامت جسمی به سلامت روان شما نیز کمک می‌کند. مصرف بیش از حد سیگار و الکل می‌تواند به احساس غم و افسردگی تعطیلات کریسمس دامن بزند. همچنین کم‌خوابی و نداشتن استراحت کافی خلق‌وخوی شما را بدتر می‌کند. پس سعی کنید رفتار سالم را در تعطیلات حفظ کنید.
آیا افسردگی تعطیلات نیاز به درمان دارد؟
در حالت عادی افسردگی در زمان تعطیلات به‌عنوان یک بیماری روانی جدی در نظر گرفته نمی‌شود. این به این معنا نیست که نباید در این باره با مشاور یا پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما معمولاً برای این مورد دارو تجویز نمی‌کند، مگر اینکه افسردگی شدید را در شما تشخیص دهد. اما مشاورها و درمانگرها می‌توانند به شما کمک کنند تا با تغییر سبک زندگی و کنار گذاشتن افکار منفی و جایگزین کردن افکار مثبت با آنها روزهای تعطیلات را بهتر بگذرانید.
منابع:
