اسکیزوفرنی (Schizopreniah) نام یک بیماری مرتبط با اختلال مغزی است. بیماری که هرچند تعداد کمی از انسان‌ها در طول زندگی با آن درگیر می‌شوند؛ اما در صورت مواجهه اشتباه با آن ممکن است تبعات منفی زیادی به دنبال داشته باشد. خیلی از افراد جامعه آشنایی دقیقی با اسکیزوفرنی ندارند. آن‌ها معمولا بر اساس شناخت ناقص و تصورات نادرست با افراد مبتلا به این بیماری روان شناختی روبه‌رو می‌شوند. تصمیم گرفتیم تا در قالب یک مقاله مبتنی بر آخرین یافته‌های علمی، به تشریح این بیماری روانی بپردازیم. اگر مایلید بدانید دلایل ایجاد اسکیزوفرنی چیست و چرا ایجاد می‌شود، دعوت می‌کنیم تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
اسکیزوفرنی چیست؟
عبارت اسکیزوفرنی نخستین بار در سال 1908 میلادی توسط یک متخصص روانشناس مطرح شد. فردی که به شیزونی فرنی مبتلاست به نوع در دنیایی متفاوت از دنیای سایر انسان‌ها زندگی می‌کند. به عبارت دیگر ارتباط ذهنی او با دنیای واقعی پیرامون قطع می‌شود. در عین حال، مغز او دنیای متفاوتی را می‌سازد که فرد در قالب آن زندگی می‌کند. بنابراین طبیعی است که چنین اختلال روانی روی نحوه تفکر، احساسات و رفتارهای یک فرد در زندگی عادی کاملا تاثیرگذار باشد.
در روان پریشی نیز افراد معمولا دنیای پیرامون خود را به‌گونه‌ای متفاوت از دیگران پردازش می‌کنند. به همین دلیل می‌توان گفت که تجربه روان پریشی معمولا بخشی از اسکیزوفرنی است. البته نباید فراموش کنید که هر فردی که روان پریشی را در زندگی تجربه می‌کند، الزاما به شیزوفرنی مبتلا نمی‌شود.
نگاهی به آمارهای جهانی نشان می‌دهد که تقریبا یک نفر از هر 100 انسان به این بیماری روانی مبتلا می‌شود. همچنین تجربه نشان داده است که معمولا نسبت این بیماری در بین مردان و زنان نیز مساوی است. این نکته را نیز نباید از یاد برد که معمولا مردان در سنین پایین‌تر در مقایسه با زنان به شیزوفرنی مبتلا می‌شوند.
تفاوت اسکیزوفرنی و شیزوفرنی
خیلی افراد این سوال را مطرح می‌کنند که تفاوت شیزوفرنی با اسکیزوفرنی چیست؟ واقعیت از این قرار است که این عبارت‌ها دو نام مختلف برای یک بیماری هستند. بنابراین عملا تفاوتی بین آن‌ها وجود ندارد. نکته مهم این است که تلفظ این بیماری در زبان انگلیسی به صورت اسکیزوفرنی و در برخی زبان‌های دیگر مانند فرانسوی و آلمانی به‌صورت شیزوفرنی است.
نگاهی به باورهای غلط درباره اسکیزوفرنی
یکی از موضوعاتی که درمان بیماری‌های روانی را مشکل می‌کند، باورهای نادرست عمومی درباره آن‌هاست. اسکیزوفرنی از جمله بیماری‌های روانی است که همواره شایعات غلط زیادی درباره آن مطرح می‌شود. تعدادی از این گزاره‌های سراسر اشتباه را در اینجا با هم مرور می‌کنیم:
- افراد مبتلا به شیزوفرنی دارای شخصیت دوگانه هستند.
- اگر کسی به اسکیزوفرنی مبتلا شود، نمی‌تواند کار کند.
- افراد مبتلا به شیزوفرنی برای دیگران خطرناک هستند.
واقعیت‌های برآمده از تجربه و تحقیقات علمی مهر باطلی بر تمام گزاره‌های فوق می‌زنند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم به جای پرداختن به این حواشی، با مراجعه به متخصصان روانشناسی و روانپزشکی تمرکز خود را روی درمان این اختلال روانی بگذارید.
دلایل اسکیزوفرنی
تا اینجا بررسی کردیم که اسکیزوفرنی چیست. متاسفانه در حال حاضر نمی‌توان پاسخ قطعی درباره دلایل اسکیزوفرنی ذکر کرد. تحقیقات متخصصان درباره دلایل شکل‌گیری این بیماری هنوز در کشورهای مختلف دنیا در حال پیگیری است. محققان بر این باورند که عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد این بیماری به صورت مستقیم نقش دارند.
به عنوان مثال استرس به عنوان یکی از عوامل زمینه‌ای خطرناک برای ایجاد و تشدید شیزوفرنی در افراد به حساب می‌آید. اگر در طول دوره تحصیل، کار و حتی روابط عاطفی متحمل استرس بالایی می‌شوید، باید بدانید که در معرض خطر ابتلا به این اختلال روانی قرار دارید.
ضربه مغزی از جمله عوارض جسمانی است که در صورت بروز در کودکی می‌تواند اختلال جدی در فرآیند رشد مغز به وجود بیاورد. اختلالی که در نهایت ممکن است منجر به شیزوفرنی شود. افرادی که دوره کودکی سختی را پشت سر گذاشته‌اند نیز در معرض ابتلا به انواع بیماری‌های روانی از جمله اسکیزوفرنی هستند.
علائم ایجاد شیزوفرنی
نکته مهم درباره شیزوفرنی این است که افراد مختلف مبتلا به این بیماری، الزاما علائم مشترکی را تجربه نمی‌کنند. دوره فعال این بیماری را نیز می‌توان به بخش‌های مختلفی تقسیم کرد. مانند هر بیماری دیگری، اسکیزوفرنی نیز از علائم خفیف آغاز می‌شود و به مرور زمان شدت پیدا می‌کند. روی‌هم‌رفته علائم اسکیزوفرنی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- توهم (شنیدن صدا یا دیدن چیزهایی که وجود خارجی ندارند.)
- تحریف ادراک (مواجه شدن با پدیده‌های پیرامون به صورت اغراق‌آمیز)
- تغییر در باورها و رفتارهای عادی روزمره
- کاهش یا از دست دادن توانایی در انجام کارها
- ناتوانی در صحبت کردن و ابراز احساسات
- اختلال در تفکر و گفتار
- بروز رفتارهای غیر طبیعی
- اختلال در خواب
- از دست دادن انگیزه برای فعالیت‌ها
- ناتوانی در رعایت بهداشت شخصی
- کاهش شدید میل جنسی
- علاقه کمتر به شرکت در فعالیت‌های اجتماعی
- اختلال در تمرکز
- از دست دادن حافظه
کمتر پیش می‌آید که علائم شیزوفرنی در دوره کودکی تا نوجوانی بروز پیدا کنند. معمولا در بزرگسالی جرقه‌های ابتدایی این بیماری زده می‌شود. دقت داشته باشید که هر یک از علائم فوق به تنهایی دلیلی بر بروز بیماری اسکیزوفرنی نیستند. معمولا پزشکان این طور ذکر می‌کنند که اگر تعدادی از این علائم برای دوره‌ای 6 ماهه ادامه پیدا کنند، احتمالا فرد مبتلا به شیزوفرنی شده است.
شدت و ضعف علائم این بیماری نیز تا حد زیادی به نحوه رفتار افراد مبتلا بستگی دارد. عدم مصرف منظم داروهای تجویز شده از سوی روانپزشک، مصرف بیش از حد الکل و سیگار و همچنین قرار گرفتن در معرض موقعیت‌های استرس‌زا باعث می‌شود که علائم بیماری با شدت به مراتب بیشتری ظاهر شوند.
روش تشخیص اسکیزوفرنی
در ادامه بحث اسکیزوفرنی چیست، باید به این نکته اشاره کنیم که هیچ آزمایش خاصی وجود ندارد که به کمک آن بتواند ثابت کرد فردی به شیزوفرنی مبتلاست یا خیر. بنابراین تنها روانپزشک متخصص است که در جریان ملاقات با افراد می‌تواند در این زمینه اظهارنظر کند. گفتگوی بین افراد و روانپزشک ممکن است چندین جلسه به طول بینجامد. در طول این جلسات درباره علائم، تجربیات، احساسات، افکار، رفتار، سلامت جسمانی، روابط اجتماعی و خانوادگی و … سوالاتی مطرح می‌شود. صداقت مراجعه‌کننده در پاسخ‌گویی به سوالات نیز در رسیدن به تشخیص نهایی صحیح خیلی موثر است.
راه‌های درمان اسکیزوفرنی
خیلی از افراد این سوال را مطرح می‌کنند که بهترین و مطمئن‌ترین راه درمان اسکیزوفرنی چیست؟ متاسفانه تا به امروز هیچ درمان 100 درصدی برای این اختلال روانی معرفی نشده است. البته این به معنی عدم وجود راهکارهای درمانی برای کنترل شیزوفرنی نیست؛ بلکه نمی‌توان درمانی را معرفی کرد که روی درصد قابل توجهی از افراد اثرگذاری مثبت دارد. معمولا روانپزشکان از داروهای ضد روان پریشی برای جلوگیری از شدت پیدا کردن این اختلال روانی در افراد استفاده می‌کنند. البته میزان اثرگذاری داروها باید به طور دائمی توسط متخصص ارزیابی شود.
درمان‌های روان‌شناختی مانند روان درمانی حمایتی نیز برای کاهش شدت علائم بیماری و جلوگیری از تشدید آن موثر هستند. در کنار آن متخصصان روی کاهش سطح استرس افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیز متمرکز می‌شوند. برای این منظور حضور افراد در موقعیت‌های شغلی مناسب و همچنین برخورداری از حمایت‌های اجتماعی به خصوص اعضای خانواده در دستیابی به ثبات نسبی بسیار موثر است.
نقش خانواده در فرآیند درمان و جلوگیری از پیشرفته علائم اسکیزوفرنی بسیار جدی است. به همین دلیل خیلی از روانپزشکان جلسات مشاوره روانشناسی جداگانه‌ای برای اعضای خانواده فرد مبتلا در نظر می‌گیرند. در قالب این جلسات دستورالعمل‌های مشخصی برای نحوه رفتار با فرد مبتلا به این بیماری به خانواده وی ارائه می‌شود.
معمولا گروه عمده‌ای از کسانی که پس از تشخیص اسکیزوفرنی تحت مراقبت‌های روانپزشکی قرار می‌گیرند، ظرف مدت زمان 5 سال در صورت رعایت همه دستورالعمل‌ها بهبود پیدا می‌کنند. گروهی دیگر به بهبودی نسبی دست پیدا می‌کنند؛ اما معمولا در فواصل زمانی خاصی بار دیگر علائم شیزوفرنی را تجربه می‌کنند. دسته سومی هم هستند که تعداد محدودی را شامل می‌شوند. این افراد معمولا برای طولانی مدت با علائم بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که اسکیزوفرنی چیست و به نکات مهمی درباره علائم، دلایل شکل‌گیری و راهکارهای درمان شیزوفرنی پرداختیم. سعی کردیم در این مطلب تصورات غلط درباره این بیماری روانی را پاک کنیم. شما در پایان این مقاله می‌دانید که Schizopreniah به معنی شکاف شخصیتی یا چند شخصیتی نیست. عمده افراد مبتلا به این بیماری روانی برای دیگران خطرآفرین نیستند. امکان زندگی افراد مبتلا به شیزوفرنی در کنار خانواده و تحت مراقبت‌های روانشناسی وجود دارد.
یاری وی گروهی از برترین مشاوران روانشناسی متخصص در زمینه درمان و کنترل اسکیزوفرنی را کنار هم جمع کرده است. برای پیگیری فرآیند درمان اسکیزوفرنی زیر نظر مشاوران روانشناسی یاری وی با ما تماس بگیرید. کارشناسان پشتیبانی یاری وی راهنمایی لازم در این زمینه را به شما عزیزان ارائه می‌کنند.
منابع :
