خانواده رکن اساسی تربیت بچه‌ها به شمار می‌رود. این والدین هستند که می‌توانند با اتخاذ تدابیر درست، فرزندانی موفق و با شخصیت را تربیت کنند. در عین حال ممکن است که بر اساس سهل‌انگاری و اشتباهات ناخواسته موجب حرکت فرزندان در مسیر اشتباه شوند. قهر با خانواده از جمله چالش‌های مهمی است که از دورۀ کودکی تا جوانی فرزند به شکل‌های گوناگونی امکان ظهور و بروز دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی مهم‌ترین دلایل قهر با پدر و مادر از منظر روانشناسی بپردازیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست محتوا
اشتباهات تربیتی زمینه‌ساز قهر با خانواده :
خانواده و در وهلۀ اول پدر و مادر در فرآیند تربیت فرزندان خود ممکن است مرتکب اشتباهاتی شوند. بعضاً شاهد هستیم که عوارض این اشتباهات در طول زمان به شکل‌های گوناگونی در رفتار و کردار فرزندان نمود پیدا می‌کند. قهر با خانواده اگر تبدیل به یک رویه و عادت در فرزندان شود، نشان از اشتباهاتی دارد که در گذشته والدین در تربیت فرزند مرتکب شده‌اند. در اینجا 4 اشتباه تربیتی بسیار مهم که متأسفانه بین پدر و مادرها شایع است، مرور می‌کنیم.
1. همواره بله گفتن به فرزند
احتمالاً شما هم در اطراف‌تان خانواده‌هایی را دیده‌اید که به تمام خواسته‌های فرزندان خود پاسخ مثبت می‌دهند. این رفتار به طور کاملاً ملموسی در کردار کودکان ظاهر می‌شود. وقتی یک نفر از کودکی در برابر درخواست‌هایش هیچ پاسخ منفی دریافت نکند، این ذهنیت در او ایجاد می‌شود که همیشه حق با اوست. پر واضح است که چنین ذهنیتی چه تأثیر منفی روی زندگی اجتماعی این کودک در آینده دور و نزدیک خواهد گذاشت.
اولین آسیب‌های این رفتار نیز در محیط خانواده ظاهر می‌شود. بالاخره روزی می‌رسد که والدین توان برآورده کردن خواستۀ فرزند خود را نخواهند داشت. حال اگر کودکی در گذشته؛ نه شنیدن را یاد نگرفته باشد، در این شرایط از قهر با مادر و پدر به عنوان ابزار پیش‌برد خواسته‌های خود استفاده می‌کند. البته دامنۀ عوارض این قبیل رفتارها به همین جا محدود نمی‌شود و در هر رابطه اجتماعی دیگر از جمله روابط کاری و عاطفی نیز تأثیر منفی شدیدی به بار خواهد آورد.
2. آشنا نکردن فرزند با واقعیت‌های زندگی
شاید تا قبل از شش یا هفت سالگی، کودک شما نتواند به تصویر درستی از آنچه در دنیای جریان دارد، دست پیدا کند؛ اما از سن هفت سالگی به بعد باید والدین، فرزند خود را برای شرایط مختلف زندگی آماده کنند. ضرب المثل در همیشه روی یک پاشنه نمی‌چرخد را که حتماً شنیده‌اید. والدین باید این ضرب‌المثل را به خوبی برای فرزندان خود جا بیندازند. قرار نیست دنیا همیشه به کام کسی باشد یا او را در معرض سختی‌ها قرار دهد.
زندگی ترکیبی از خوشبختی‌ها و سختی‌ها است که در کنار یکدیگر معنا پیدا می‌کنند. والدین باید تلاش کنند تا فرزند خود را برای روزهای سخت و شادی که پیش رو دارند، آماده کنند. خیلی از مواقع قهر با خانواده ریشه در این موضوع دارد که فرزند به خوبی برای مواجهه با شرایط آماده نشده است. در نتیجه دست به کارهای اشتباهی می‌زند که ممکن است خود و دیگران را متضرر کند.
3. ارزشمند جلوه ندادن داشته‌ها
ریشۀ بسیاری از مشکلات خانوادگی از جمله قهر با پدر و مادر در یک موضوع بسیار ساده است. وقتی کسی ارزش داشته‌هایش را نداند، گرفتار مشکلات زیادی در طول زندگی خواهد شد. مهم نیست که داشته‌هایمان چقدر است و در چه سطحی زندگی می‌کنیم؛ مهم این است که بدانیم چگونه باید قدر داشته‌هایمان را بدانیم. یکی از وظایف پدر و مادر در تربیب فرزند، آموزش دادن این موضوع بسیار مهم است. شاید خیلی از والدین به سادگی از کنار این موضوع عبور کنند که در نوع خود اشتباه بزرگی به شمار می‌رود.
4. کنترل بیش از حد فرزند
وقتی پای درد و دل جوان‌ها و نوجوان‌ها می‌نشینیم، غالباً اصلی‌ترین دلیل قهر با خانواده را قرار داشتن در زیر ذره بین والدین معرفی می‌کنند. واقعیت این است که داشتن حس استقلال برای سلامت روانی هر فرد در زندگی ضروری است. این حس که زندگی فرد توسط دیگران کنترل و اداره می‌شود، مانند خوره به جان او می‌افتد و آرامش را از او سلب می‌کند.
بر کسی پوشیده نیست که نظارت والدین بر فعالیت‌های فرزند برای رشد وجوه مختلف شخصیت او ضروری است؛ صحبت بر سر آن است که والدین در مواردی پا را فراتر می‌گذارند و عملاً اختیار زندگی فرزندشان را نیز در دست می‌گیرند. بحث کنترل‌گری والدین بر فرزندان، موضوع بسیار ظریفی است که نیاز است والدین برای توجیه شدن در خصوص ابعاد مختلف آن حتما از مشاوران تربیتی راهنمایی بگیرند.
5. صحبت نکردن با فرزند
هر از گاهی در رسانه‌ها، آمارهایی را می‌شنویم که جای تأمل زیادی دارد. اخیراً خبری منتشر شد مبنی بر آنکه میانگین زمان صحبت کردن فرزندان با والدین در طول شبانه‌روز در خانواده‌های ایرانی حدود 10 دقیقه است. برداشت‌های تربیتی و فلسفی مختلفی می‌توان از این آمار و ارقام کرد. بر کسی پوشیده نیست که رابطه فرزند و والدین یکی از عمیق‌ترین نوع رابطه‌های انسانی به شمار می‌رود.
طبیعتاً وقتی فرزندان و والدین در طول روز با هم معاشرت نداشته باشند، رابطه بین آن‌ها سرد خواهد شد. قهر با خانواده را می‌توان ذیل این مسئله مهم نیز تحلیل کرد. با وجود تمام مشغله‌ها و گرفتاری‌هایی که در زندگی‌های امروزی وجود دارد، والدین باید تلاش کنند که برای ساعتی هم که شده تمام اعضای خانواده را گرد هم بیاورند.
معاشرت، گفتگو و تفریح کردن خانواده در کنار یکدیگر، نه‌تنها کدورت‌ها را از بین می‌برد بلکه پایه‌های روابط خانوادگی را نیز محکم‌تر می‌کند. هر چه سن فرزندان بالاتر می‌رود، تلاش والدین نیز باید برای گفتگو کردن و شنیدن حرف‌های آن‌ها بیشتر شود.
کلام پایانی
در این مقاله سعی کردیم به 5 عامل مهم قهر با خانواده اشاره کنیم. تلاش ما این بود که موضوع را از زاویه‌ای دیگر نگاه کنیم. قطعاً شما می‌توانید موارد متعدد دیگری را نیز به موارد بالا اضافه کنید. به همین دلیل ما سعی کردیم، مواردی را بررسی کنیم که در بحث قهر با پدر و مادر شاید مورد غفلت قرار می‌گیرند. همه اعضای خانواده در حفظ استحکام این بنای ارزشمند، نقش دارند؛ اما طبیعی است که نقش پدر و مادر پررنگ‌تر است. ما در یاری وی آماده هستیم تا با برگزاری جلسات مشاوره روانشناسی آنلاین، والدین، جوانان، نوجوانان و حتی کودکان را در این مسیر یاری کنیم. فط کافیست که با ما تماس بگیرید.
