خشم احساسی کاملاً طبیعی است. وقتی در موقعیت‌های ناخوشایند و آزاردهنده قرار می‌گیریم، نادیده گرفته می‌شویم یا رفتار ناعادلانه‌ای با ما می‌شود، خشم را احساس می‌کنیم. اما خیلی از ما نمی‌دانیم با این احساس تلخ و گزنده چه کنیم. به همین دلیل است که خشم ما باعث رفتارهای پرخاشگرانه‌ای می‌شود که با نام عصبانیت می‌شناسیم. اما آیا خشم به جنسیت ما بستگی دارد؟ احساس خشم در مورد زنان چه تفاوتی دارد و راه‌های کنترل خشم در زنان از دیدگاه روانشناسی چیست؟
فهرست محتوا
خشم در زنان؛ شرم‌آور یا طبیعی؟
بسیاری از ما خشم را احساسی مردانه می‌دانیم. برای بسیاری از ما طبیعی است که یک مرد را در حال عصبانیت و داد و فریاد ببینیم، اما در مورد زن‌ها این‌طور نیست. تحقیقات نشان داده است که بیشتر کودکان نوپا عبارت عصبانیت را با چهره‌های مردانه مرتبط می‌دانند. در نقطه مقابل احساسات نرم‌تر مانند همدلی، ترس و غم در پسرها کمتر مورد تاکید قرار می‌گیرد و حتی گاهی اوقات پسرها به خاطر داشتن این احساسات دلسرد می‌شوند. زیرا بسیاری از افراد این احساسات را به‌عنوان نقاط ضعف زنانه تلقی می‌کنند، در حالی که خشم نشانگر مردانگی در نظر گرفته می‌شود.
بسیاری از خانم‌ها از کودکی یاد گرفته‌اند که نباید خشمگین شوند. در ذهن آنها دختر یا زن خوب آرام، متین و مهربان است و زنی که خشمگین می‌شود غیر قابل قبول است. همین مسئله کنترل خشم در زنان از دیدگاه روانشناسی را پیچیده‌تر می‌کند. زیرا از همان دوران کودکی خشم در زنان احساسی ممنوع بوده، پس راهکارهای کنترل آن هم به دختربچه‌ها آموزش داده نمی‌شود.
در نتیجه در بسیاری از اوقات بروز خشم در زنان به صورت غیرمستقیم صورت می‌گیرد. برای مثال طعنه زدن و بداخلاقی کردن راه‌های غیرمستقیمی برای ابراز خشم هستند. ممکن است در مورد کسانی که خشم خود را سرکوب کرده و بروز نمی‌دهند علائمی مانند سفت شدن عضلات گردن و شانه، پرخوری‌های عصبی، تپش قلب، حملات اضطرابی و وسواس دیده شود و البته این افراد بیشتر در معرض بیماری‌هایی مانند افسردگی قرار می‌گیرند.
خشم؛ احساسی کارآمد
تحقیقان نشان داده‌اند که خشم با وجود ظاهر وحشیانه و خشنی که دارد، روی خوبی هم دارد که در طول زندگی به ما کمک می‌کند. پس بد نیست قبل از آنکه به دنبال راه‌های کنترل خشم در زنان از دیدگاه روانشناسی باشیم با روی دیگر این احساس هم آشنا شویم. اول از همه بد نیست بدانید خشم یک نیروی محرک بسیار قدرتمند که ما را به حرکت و اقدام در جهت رسیدن به آن چیزی که فکر می‌کنیم درست است وادار می‌کند. به جنبش‌های آزادی‌خواهانه تاریخ نگاه کنید. کسانی که نسبت به بی‌عدالتی اعتراض کرده و دنیا را تغییر می‌دهند از این موضوع خشمگین هستند.
نکته عجیب این است که تحقیقات نشان داده‌اند که پنهان کردن خشم می‌تواند برای روابط صمیمانه ما مضر باشد. فرض کنید شریک زندگی شما رفتاری اشتباه از خود نشان می‌دهد و شما دائماً عصبانیت خود را پنهان می‌کنید. پس او چطور می‌تواند از اشتباه خود آگاه شود؟ اگر شما احساس واقعی خود را از راه درست و با هدف پیدا کردن راه‌حلی برای مشکل ابراز کنید، رابطۀ شما در نهایت بهتر خواهد شد. به این ترتیب از انباشته شدن احساسات منفی و رفتارهای عجیب و پرخاشگرانه ناگهانی هم خبری نخواهد بود.
رابطه خشم با جنسیت
در نگاه ظاهری شاید این‌طور به نظر برسد که مردان بیشتر از زنان خشمگین می‌شوند. همین باعث می‌شود کنترل خشم در زنان از دیدگاه روانشناسی کمتر مورد توجه قرار بگیرد. اما تحقیقات علمی چیز دیگری را نشان می‌دهند. تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند که زنان با تناوب و شدت یکسانی نسبت به مردان خشم را تجربه می‌کنند. احتمال بیشتری وجود دارد مردانی که احساس عصبانیت می‌کنند، رفتارهای پرخاشگرانه نشان دهند، اگرچه این بدان معنا نیست که زنان اغلب خشمگین نمی‌شوند.
مطالعه‌ای در دانشگاه ایالتی میسوری جنوب غربی، بر روی حدود ۲۰۰ مرد و زن، نشان داد که زنان به همان اندازه مردان عصبانی می‌شدند و بر مبنای خشم خود عمل می‌کردند. اما تفاوت اصلی این بود که مردان زمانی که مجبور به مهار خشم خود می‌شدند، احساس کارآمدی کمتری می‌کردند، در حالی که به نظر می‌رسید زنان بهتر می‌توانستند واکنش‌های تکانشی فوری به خشم را کنترل کنند.
قدم اول، تشخیص مشکل عصبانیت
ممکن است شما شک داشته باشید که آیا واقعاً مشکل عصبانیت دارید. بهترین راه برای تشخیص این مسئله کمک گرفتن از یک مشاور است. می‌توانید در سایت یاری وی از میان بهترین مشاوران فارسی‌زبان، یک نفر را انتخاب کرده و یک جلسه مشاوره برای تشخیص و حل مشکل داشته باشید. اما به طور کل اگر هرکدام از علائم زیر را تجربه می‌کنید، ممکن است در حال دست‌وپنجه نرم کردن با مشکل عصبانیت باشید:
- اغلب احساس عصبانیت می‌کنید.
- عصبانیت شما خارج از کنترل شما به نظر می‌رسد.
- عصبانیت شما بر روابط شما تأثیر می‌گذارد.
- عصبانیت شما به دیگران آسیب می‌رساند.
- عصبانیت شما باعث می‌شود چیزهایی را بگویید یا انجام دهید که بعداً از انجام آنها پشیمان می‌شوید.
- به دیگران توهین کلامی یا فیزیکی می‌کنید.
راه‌های کسب مهارت کنترل خشم
همان‌طور که اشاره کردیم کنترل خشم در زنان از دیدگاه روانشناسی پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های فرهنگی و روان‌شناختی بسیاری دارد. با این حال واقعاً تفاوت اساسی در نحوه کنترل خشم زنان با مردان وجود ندارد و تکنیک های کنترل خشم برای هر دو جنس مفید هستند. شیوه‌های نسبتاً رایجی وجود دارد که با کمک آنها می‌توانید کنترل بیشتری بر رفتار خود داشته باشید. در ادامه تعدادی از آنها را به شما معرفی می‌کنیم.مهارت کنترل خشم یکی از مهمترین مهارت ها در زندگی است که می تواند باعث تاثیرات مثبتی در زندگی شود.
اندکی همه‌چیز را متوقف کنید
یکی از راهکارهای مؤثر و توصیه‌شده برای کنترل خشم این است که درست در لحظه بروز خشم تا ۵ بشمارید. این پنج ثانیه به شما فرصت می‌دهد تا بهتر تصمیم بگیرید و رفتار منطقی‌تری از خود بروز بدهید. همچنین می‌توانید یک نفس عمیق بکشید و برای چند ثانیه هوا را در ریه خود نگه داشته و سپس از بینی خارج کنید. همچنین نوشیدن آب خنک یا پاشیدن آب به پوست صورت باعث پایین آمدن حرارت بدن می‌شود و تأثیر آرام‌بخشی سریع دارد.
واقع بین باشید
یک راه حل دیگر برای کنترل خشم در زنان از دیدگاه روانشناسی این است که به جای تمرکز بر آنچه شما را عصبانی کرده است، روی حل‌وفصل کردن موضوع کار کنید. آیا اتاق نامرتب فرزندتان شما را ناراحت می‌کند؟ شاید بد نباشد در را ببندید. آیا شریک زندگی شما هر شب برای شام دیر می‌کند؟ وعده‌های غذایی را طور دیگری برنامه‌ریزی کنید. حتی شاید بتوانید توافق کنید که چند بار در هفته بدون همسرتان غذا بخورید. همچنین، درک کنید که برخی چیزها خارج از کنترل شما هستند؛ به همین سادگی. سعی کنید در مورد آنچه که می‌توانید و نمی‌توانید تغییر دهید واقع‌بین باشید. به خودتان یادآوری کنید که عصبانیت چیزی را درست نمی‌کند و حتی ممکن است شرایط را بدتر کند.
با مشاور صحبت کنید
همه این راهکارها در لحظه بروز خشم به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر به آرامش برسید. اما اگر فکر می‌کنید مشکل عصبانیت شما جدی‌تر از آن است که با این روش‌ها به نتیجه برسید، بهترین کار مراجعه به یک روان شناس یا مشاور است. می‌توانید یکی از مشاوران مجرب سایت یاری وی را انتخاب کنید و در سریع‌ترین زمان ممکن یک مشاوره آنلاین داشته باشید.
مشاوره کنترل خشم
در نهایت برای کسانی که با هر ترفند و راهکاری نمی‌توانند از عصبانیت‌های پرتکرار و آسیب‌زننده راحت شوند گرفتن کمک تخصصی به‌منظور کنترل خشم در زنان از دیدگاه روانشناسی، مفید و ضروری است. مشاوره کنترل خشم به شما کمک می‌کند با علت مشکل خود روبه‌رو شوید و عمیقاً آن را برطرف کنید. گاهی بیماری‌های زمینه‌ای باعث ایجاد خشم می‌شوند. در این صورت درمان آنها خشم شما را هم تا حد بسیار خوبی برطرف خواهد کرد.
همچنین انتخاب یک روانشناس خوب در بهبود کنترل خشم خیلی موثر است زیرا روانشناس یا روانپزشک شما از روش‌های مختلفی به شما کمک کند. برای مثال ممکن است با یاد گرفتن برخی تکنیک‌های آرام‌سازی خشم خود را برطرف کنید. همچنین گاهی ممکن است از روش‌های دیگری مانند رفتاردرمانی یا داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی برای درمان کمک بگیرند. البته کلاس‌های کنترل خشم یا گروه‌های حمایتی هم برای بسیاری از افراد کمک‌کننده خواهند بود. تا به حال تجربه مشکل در کنترل خشم داشته‌اید؟ برای برطرف کردن این مشکل چه راه‌حل‌هایی را امتحان کرده‌اید؟
