بیشتر ما پرخاشگری را نوعی رفتار مردانه تلقی میکنیم. اما حقیقت این است که رفتار پرخاشگرانه ممکن است در هر دو جنس دیده شود. اما آیا واقعاً مردان از زنان پرخاشگرتر هستند؟ و آیا دلایل پرخاشگری در جنسیتهای مختلف متفاوت است؟ دانستن علت پرخاشگری زن به مرد ممکن است جالب باشد ولی شاید مهمتر این باشد که بدانیم وقتی همسرمان عصبانی است چه واکنشی نشان دهیم؟ یا وقتی خودمان عصبانی هستیم چطور از مهارت کنترل خشم برای مسلط شدن بر اوضاع استفاده کنیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا پاسخ این سؤالها را بفهمید.در واقع خشم مانند غم,شادی و … یکی از پایه ترین احساسات یک فرد است و اینکه با مفهوم خشم چیست آشنا شویم می تواند در فهمیدن علت های پرخاشگری زن به مرد موثر باشد.
فهرست محتوا
آیا مردها از زنها پرخاشگرتر هستند؟
برای بیشتر افراد تصور کردن یک مرد پرخاشگر سادهتر از تصور کردن یک زن پرخاشگر است. مردان به طور متوسط از نظر ظاهری پرخاشگرتر از زنان هستند. البته این به این معنا نیست که احساس خشم را بیشتر تجربه میکنند. تحقیقات نشان داده زنان هم بهاندازه مردان خشم را تجربه میکنند. اما به طور معمول احتمال بروز رفتار پرخاشگرانه در مردان بیشتر است. نتایج یک تحقیق در دانشگاه میسوری بر روی ۲۰۰ مرد و زن نشان داده که زنان به همان اندازه مردان عصبانیت را تجربه کرده و بر اساس خشم خود عمل میکردند. تفاوت اصلی در این بود که مردان زمانی که مجبور به مهار خشم خود میشدند، احساس کارآمدی کمتری داشتند، در حالی که به نظر میرسید زنان بهتر میتوانستند واکنشهای تکانشی فوری به خشم را کنترل کنند.
دلیل رفتارهای پرخاشگرانه بیشتر در مردان چیست؟
برخی از دانشمندان علت این تفاوت را در زیستشناسی مغز جستوجو میکنند و تحقیقاتی هم در این رابطه انجام دادهاند. اما برخی دیگر معتقدند انتظارات اجتماعی نقشی غیر قابل انکار در چنین مسائلی ایفا میکند. رفتار افراد در جامعه با دخترها و پسرها بسیار متفاوت است و انتظارات متفاوتی از آنها دارند که نقش تعیین کنندهای در رفتار دخترها و پسرها دارد. دیدگاههایی که ترکیبی از مکانیسمهای زیستی و اجتماعی را تعیین نوع رفتارهای پرخاشگرانه در زنان و مردان سهیم میدانند، بیان میکنند که تفاوتهای جنسی در رفتار (از جمله پرخاشگری) ناشی از تفاوتهای جنسیتی در ویژگیهای فیزیکی است که با ارزشها و آداب و رسوم فرهنگی در تعامل است.
برای مثال در اکثر جوامع شکارچی – گردآورنده، مردان بیشتر از زنان درگیر جنگ میشوند، زیرا از نظر جسمی بزرگتر و قویتر هستند و قادر به شیر دادن به نوزادان نیستند. علاوه بر این، انجام کارهای ضروری مثل پرستاری، مراقبت از کودکان و تولید غذای گیاهی، باعث میشود احتمال سفر زنان برای شرکت در جنگ کمتر شود. از طرف دیگر بیشتر فرهنگها جنگ را بهعنوان وسیلهای برای کسب موقعیت تأیید میکنند و ازآنجاکه بیشتر فرهنگها مردسالار هستند، در بیشتر جوامع به مردان به خاطر جنگجو بودن پاداش میدهند و زنان را به خاطر پرخاشگری مجازات میکنند. در واقع، هنجارهای اجتماعی پرخاشگری فیزیکی را در زنان منع میکند. پس میتوان هنجارهای اجتماعی را هم در این مورد دخیل دانست.
زنان چطور پرخاشگری میکنند؟
از آنجایی که پرخاشگری و خشونت عموماً مشکلاتی مردانه در نظر گرفته میشوند، تحقیقات علمی اندکی درباره پرخاشگری در زنان وجود دارد. اما به نظر میرسد به لحاظ آماری همانطور که در بالا اشاره کردیم زنان بیشتر تمایل دارند در اشکال غیرمستقیم پرخاشگری مانند کنایه زدن یا شایعه پراکنی شرکت کنند. پرخاشگری غیرمستقیم زمانی رخ میدهد که شخصی به دیگری آسیب برساند در حالی که قصد پرخاشگرانه را پنهان میکند.
چرا همسر من پرخاشگری میکند؟
تابهحال حتماً متوجه شدهاید که تفاوتهایی در پرخاشگری زنان و مردان وجود دارد. اما شاید بخواهید بدانید علت پرخاشگری زن به مرد چیست؟ خب علتهای مختلفی ممکن است وجود داشته باشد. برخی منابع هورمونهایی مانند تستوسترون، کورتیزول، سروتونین و اکسیتوسین را در پرخاشگری مؤثر میدانند. اما گاهی پرخاشگری زن به مرد ریشههایی در روابط زناشویی و حتی دوران کودکی افراد دارد. بسیاری از اوقات در مشاوره کنترل خشم، روانشناس به همکاری هر دوی زوجین برای برطرفکردن مشکل احتیاج دارد. اما اگر این مشکل را در خودتان یا همسرتان تشخیص دادید میتوانید با کمک یک پزشک موارد زیر را بررسی کنید.
پرخاشگری مرتبط با هورمونها
بگذارید شما را با تعدادی از هورمونها آشنا کنیم که به نظر میرسد در علت پرخاشگری زن به مرد مؤثر هستند. تستوسترون نوعی هورمون آندروژن است؛ یعنی با ویژگیهای جنسی مردانه در ارتباط است. وجود این هورمون در بدن مردان و زنان ضروری است و عدم وجود آن باعث ناباروری در هر دو جنس میشود. افزایش این هورمون با افزایش پرخاشگری هم در حیوانات و هم در انسان همراه است. تحقیقات انجام شده بر روی حیوانات مختلف نشان داده است که بین سطح تستوسترون و پرخاشگری همبستگی قوی وجود دارد. به نظر میرسد این رابطه در بین انسانها ضعیفتر از حیوانات، اما هنوز قابل توجه است.
بسیاری از افراد کورتیزول را بهعنوان هورمون استرس میشناسند. این همان هورمونی است که در شرایط استرسزا از غدد فوق کلیوی ترشح میشود و باعث میشود علایم اضطراب را تجربه کنید. نتایج تحقیقات در مورد ارتباط بین کورتیزول و رفتار پرخاشگرانه کمی مبهم است. با این حال برخی تحقیقات از رابطه بین سطح کورتیزول و پرخاشگری خبر میدهند.
طبق برخی تحقیقات به نظر میرسد انجام مشاوره کنترل خشم و یادگیری مهارت کنترل خشم ممکن است برای کنترل سطوح پرخاشگری و کورتیزول مفید باشد. در یک تحقیق در سال ۱۳۹۶ بر روی ۳۰ نفر دانشآموز پسر دبستانی، نشان داده شده است که آموزش مدیریت خشم بر کاهش سطح پرخاشگری و کورتیزول گروه آزمون تأثیر چشمگیری داشته است.
پرخاشگری مرتبط با افسردگی و اضطراب
تابهحال هورمونها را بهعنوان یک علت پرخاشگری زن به مرد معرفی کردیم. هرچند این هورمونها اساساً میتوانند در پرخاشگری مردان هم نقش بازی کنند. اما حالا نوبت به بیماریهایی میرسد که موجب پرخاشگری در افراد میشوند. خشم در افسردگی به اشکال مختلفی بروز پیدا میکند. افراد افسرده ممکن است تحریکپذیر شوند و حتی فراتر رفته و نسبت به دیگران خصومت داشته باشند. در مورد این افراد ممکن است چیزهای بسیار پیش پا افتاده باعث خشمهای ناگهانی و شدیدی شود که بهعنوان حملات خشم شناخته میشود.
ما در بیشتر اوقات خشم را با مواردی مانند ناامیدی در ارتباط میدانیم و خیلی از اوقات ارتباط بین خشم و اضطراب نادیده گرفته میشود. هنگامی که افراد در مورد چیزی میترسند یا نگران هستند، اغلب به طور ناخودآگاه خشم را به عنوان راهی انتخاب میکنند تا احساس کنند، کنترل اضطراب خود را در دست دارند. بنابراین برای یافتن علت پرخاشگری زن به مرد میتوانیم اضطراب و افسردگی را هم در ردیف متهمان قرار دهیم.
پرخاشگری مرتبط با الکل
تحقیقات نشان میدهد مصرف حاد و مزمن الکل خطر پرخاشگری را از طریق اختلال در عملکرد قشر جلوی مغز افزایش میدهد. همچنین زنان و مردانی که به طور کل پرخاشگرتر هستند با مصرف الکل رفتار پرخاشگرانه بیشتری از خود نشان میدهند. پس افرادی که در هنگام هوشیاری تمایل بیشتری به پرخاشگری دارند، با احتمال بیشتری در هنگام مستی پرخاشگر میشوند. بنابراین در مورد علت پرخاشگری زن به مرد میتوان مصرف الکل را هم بهعنوان عاملی تأثیرگذار در نظر گرفت.
روش های كنترل پرخاشگری زنان به مردان
حالا که کمی درباره علت پرخاشگری زن به مرد دانستیم بد نیست ببینیم در مواقع عصبانیت همسرمان چطور وضعیت قرمز پیشآمده را به وضعیت سفید برگردانیم:
- مقابله به مثل نکنید و پاسخ رفتار پرخاشگرانه را با رفتار پرخاشگرانه دیگر مانند ناسزاگویی ندهید.
- سکوت کنید. البته نه به صورتی که جنبه بیادبانه داشته باشد اما سعی کنید خشم خود را کنترل کنید.
- تلاش نکنید او را به آرامش دعوت کنید. به او نگویید بیخود عصبانی شده و چیز مهمی نیست. احتمالاً نتیجه عکس میگیرید.
- در چنین شرایطی تلاش برای متقاعد کردن یا سرزنش کردن فرد عصبانی کمکی به بهبود اوضاع نمیکند.
- از عذرخواهی هراسی نداشته باشید. گاهی اوقات رفتار اشتباه شما باعث عصبانیت همسرتان شده پس به جای توجیه کردن بهتر است معذرتخواهی کنید.
- اگر لازم است برای مدت کوتاهی و تا آرام شدن شرایط محیط را ترک کنید.
جمعبندی و نتیجه گیری
از آنجایی که به صورت تاریخی در بسیاری از جوامع پرخاشگری نوعی رفتار مردانه تلقی میشود، تحقیقات علمی بسیار کمی در مورد پرخاشگری زنان وجود دارد. به طور کل میتوان گفت پرخاشگریهای فیزیکی در میان مردان شایعتر است اما زنان معمولاً خشم خود را از روشهای غیرمستقیم ابراز میکنند. در نتیجه انواع دیگری از پرخاشگری در بین آنها شیوع دارد. با توجه به این موارد یافتن علت پرخاشگری زن به مرد کار چندان سادهای نیست.
اما به طور کل تغییر در تعادل هورمونهای بدن و مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب میتوانند زمینهساز خشم و در نهایت پرخاشگری باشند. بهعلاوه نوشیدن الکل هم میتواند باعث افزایش رفتارهای پرخاشگرانه شود. اگر خود شما با این مشکل مواجه هستید یا همسرتان پرخاشگر است حتماً برای مشاوره کنترل خشم مراجعه کنید. پزشک شما با توجه به شواهدی که میبیند و تجربیات خود میتواند گره از کار شما باز کند. برای گرفتن مشاوره آنلاین کافی است از میان مشاوران حرفهای یاری وی یک نفر را انتخاب کرده و به صورت آنلاین وقت بگیرید.