سال‌های نوجوانی برای همۀ انسان‌ها، زمانی است که دلشان می‌خواهد استقلال بیشتری نسبت به گذشته پیدا کنند. همین نیاز به استقلال است که گاهی اوقات منجر به تغییراتی در رفتار نوجوان می‌شود. دروغگویی در نوجوان یکی از این تغییرات رفتاری است. درک اینکه چرا نوجوانان دروغ می‌گویند باعث می‌شود تا بتوانید راه‌های تشویق آن‌ها به داشتن صداقت را پیدا کنید.
تحقیقات نشان می‌دهد که تقریباً ۹۶ درصد از کودکان و نوجوانان، حداقل یک بار در سال به والدین خود دروغ می‌گویند. همچنین در تحقیقاتی دیگر که بر روی ردۀ سنی ۱۴ تا ۱۷ سال انجام شده، مشخص شده است که نوجوانان دبیرستانی به طور متوسط بیش از چهار بار در روز دروغ می‌گویند. اگر احساس می‌کنید کودک یا نوجوان شما نیز در برخی موارد دروغ می‌گوید، این مطلب را تا انتها بخوانید تا علاوه بر آشنایی با عوامل دروغ گويی كودكان و نوجوانان، نحوۀ برخورد با آن‌ها را نیز بیاموزید.
دلايل دروغگويی كودكان و نوجوانان
در بیشتر مواقع، کودکان و نوجوانان زمانی دروغ می‌گویند که نمی‌خواهند والدین خود را ناامید کنند. برای یک نوجوان، ناامید نشدن والدینش می‌تواند انگیزۀ بزرگتری برای دروغ گفتن باشد تا ترس از تنبیه شدن. برخی از مهم‌ترین دلایل دروغگویی کودکان و نوجوانان عبارت‌اند از:
۱- نوجوانان ممکن است به سادگی دروغ بگویند تا از عواقب نقض قوانین جلوگیری کنند. در واقع، زمانی که کاری خارج از قوانین و محدودیت‌های تعیین شده انجام می‌دهند، برای جلوگیری از پاسخگو بودن خود به دروغگویی متوسل می‌شوند.
۲- دروغگویی در نوجوان شما ممکن است به این دلیل باشد که از گفتن واقعیت خجالت می‌کشد. مثلاً زمانی که کاری احمقانه انجام داده و خودش متوجه این موضوع شده است؛ اما غرورش اجازه نمی‌دهد که واقعیت را تعریف کند.
۳- گاهی اوقات کودکان و نوجوانان برای محافظت یا دفاع از دوستان خود دروغ می‌گویند. ساختن داستان‌هایی غیر واقعی و یا انکار صریح اتفاقاتی که افتاده، راهی است که برای رهایی دوستشان از مشکل پیش رو، پیدا می‌کنند.
۴- بعضی وقت‌ها نیز علت دروغگویی در نوجوان بهتر جلوه دادن خود در مقابل دیگران است. او ممکن است دربارۀ کارهایی که انجام داده و یا قادر به انجام آن است به شکلی اغراق‌آمیز صحبت کند تا برای خود وجۀ اجتماعی خوبی بسازد.
۵- مواقعی وجود دارد که ممکن است نوجوانان بدون هیچ دلیل موجهی دروغ بگویند. در بیشتر این اوقات، ایجاد خودمختاری در برابر والدین، می‌تواند دلیل مهمی برای دروغگویی آن‌ها باشد. در چنین شرایطی آن‌ها به دنبال آزادی و استقلال هستند تا خود را از زیر اقتدار والدین و معلمان رها کنند.
۶- یکی از مهم‌ترین دلایل دروغگویی کودکان و نوجوانان این است که می‌خواهند احساسات خود را پنهان کنند. زیرا تصور می‌کنند که ابراز احساسات، آن‌ها را نابالغ نشان می‌دهد.
۷- فریب والدین، یکی از جذابیت‌های دوران بلوغ در بین کودکان و نوجوانان است. این احتمال وجود دارد که فرزند شما برای اینکه تحسین همسالان خود را به دست بیاورد به شما دروغ بگوید.
دروغگویی در نوجوانان همچنین می توانید ناشی از پرحرفی آن ها باشد,زیرا گاهی می خواهند فقط در موضوع حرف زده و برای زیاد شدن حرف های خود از حرف های تخیلی و زاینده ی ذهن خود استفاده می کنند.برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه,مطلب پرحرفی نوجوانان را در بلاگ یاری وی مطالعه کنید.
نحوه برخورد با نوجوان دروغگو
کودکان و نوجوانان به دلایل مختلف دروغ می‌گویند. در بیشتر مواقع، نحوه برخورد با کودک دروغگو بسیار ساده‌تر از برخورد با نوجوان دروغگو است. نوجوانان در مقایسه با کودکان، معمولاً انگیزه‌های متفاوتی برای دروغگویی دارند. نوجوانان زمانی بیشتر دروغ می‌گویند که معتقدند والدینشان به آن‌ها گوش نمی‌دهند و یا به دیدگاه آن‌ها احترام نمی‌گذارند.اگر بتوانید ارتباط قوی و قابل اعتمادی با نوجوان خود ایجاد کنید، احتمال زیادی وجود دارد که فرزندتان در زمان‌هایی که به مشکل بر می‌خورد به جای اینکه به دروغ متوسل شود، برای حل مشکل به سراغ شما بیاید. بهترین کارهایی که می‌توانید انجام دهید تا فرزندتان را به صداقت دعوت کنید، عبارت‌اند از:
۱- برای جلوگیری از دروغگویی در نوجوان خود، سعی کنید تا ارتباط مثبتی با او داشته باشید؛ تا حدی که او بتواند برای انجام کارها و حل مشکلاتش با شما به روش خودش صحبت کند. این کار به او کمک می‌کند تا یاد بگیرد برای به دست آوردن چیزهایی که نیاز دارد و یا برای حل مشکلاتش، نیازی به دروغ گفتن ندارد.
۲- همیشه در مقابل فرزندتان، آرامش خود را حفظ کنید. وقتی نوجوانتان حقیقت را به شما می‌گوید، حتی اگر چیزی است که نمی‌خواهید بشنوید، سعی کنید خونسرد، محترمانه و بدون قضاوت با او رفتار کنید و تلاش کنید تا مشکلات را به کمک یکدیگر رفع کنید. اگرچه این صبوری کاری سخت است، اما خیلی بهتر از دروغ شنیدن است.
۳- سعی کنید اعتماد متقابل را تقویت کنید. به فرزند خود تا حد ممکن استقلال دهید. اجازه دهید خودش برای رفتار و تصمیم‌هایش قوانین تعیین کند. اگر نوجوان شما بخشی از فرایند تعیین قوانین خانه باشد، مشارکت بهتری در اجرای قوانین و مقررات خانوادگی خواهد داشت. همچنین، احتمال دروغگویی او کاهش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی شما به او نشان می‌دهید که برای نظراتش ارزش قائل هستید و این‌گونه اعتمادش را جلب می‌کنید.
۴- خودتان فرد صادقی باشید. فرزندان به رفتار والدین توجه بسیار زیادی دارند. آن‌ها به آنچه می‌گویید گوش می‌دهند و کارهای شما را تماشا می‌کنند. در حقیقت از شما الگوبرداری می‌کنند و همان رفتارها را دوباره ارائه می‌دهند. دربارۀ احساسات، عقاید، موفقیت‌ها و شکست‌های خود صادق باشید تا نوجوانتان متوجه شود که داشتن صداقت در مورد تجربیات خود، امری عادی و خوب است.
۵- همیشه جایی برای مذاکره بگذارید. اگر نوجوان شما احساس می کند که هیچ فایده ای ندارد که از شما چیزی بخواهد و یا برای به دست آوردن آنچه می‌خواهد، مذاکره کند، ممکن است از برقراری ارتباط با شما اجتناب کرده و به دروغگویی روی بیاورد. اگر بتوانید با دادن کمی آزادی بیشتر به نوجوان خود، حس اعتماد را در او زنده کنید به احتمال زیاد با شما صادق خواهد بود.
۶- از عصبانی شدن پرهیز کنید. عصبانیت شما، نوجوانتان را تشویق می‌کند به شما دروغ بگوید. سعی کنید با آن‌ها ارتباط برقرار کنید. بگذارید نظرشان را بگویند. شما مجبور نیستید با موضع آن‌ها موافق باشید، فقط سعی کنید از آنچه فکر می‌کنید درست است، عقب نشینی کنید تا بتوانید در مورد وضعیت موجود صحبت کنید؛ بدون اینکه تبدیل به دعوا شود.
۷- فرزند خود را خجالت‌زده نکنید. اگر او نزد شما آمد تا دربارۀ کار اشتباهی که کرده، صحبت کند، اجازه ندهید به خاطر گفتن حقیقت نزد شما شرمسار شود. اگر رفتاری کنید که او به خاطر گفتن حقیقت خجالت بکشد، ریشه‌های دروغگویی در نوجوان خود را پرورانده‌اید.
۸- منصف باشید. انصاف، صداقت را ترویج می‌کند. در تنظیم قوانین خانه و خانواده انصاف داشته باشید تا نوجوانتان بداند که از او انتظار چه رفتاری را دارید. او باید آگاه باشد که می‌تواند حقیقت را به شما بگوید، بدون آن‌که علیه خودش استفاده شود.
۹- وقتی نوجوان شما حقیقت را می گوید (حتی اگر شنیدن آن برای شما سخت است) به او بگویید که قدردان صداقتش هستید. همین کار باعث می‌شود تا او با خیال راحت همیشه حقیقت را نزد شما بیان کند.
درمان دروغ گویی كودكان و نوجوانان
تربیت کودکان و نوجوانان کار راحتی نیست. اما اگر به دنبال این هستید که انسان خوبی را تربیت کنید، باید این سختی را به جان بخرید. وقتی فرزندتان دروغ می‌گوید، نگران نشوید. بیشتر دروغ‌ها بدون ضرر هستند. پس سعی کنید زیاد از آن‌ها بازجویی نکنید. از زدن برچسب «دروغگو» به فرزندتان خودداری کنید و به جای آن، تمرکز خود را روی برقراری ارتباط دوستانه با او بگذارید.
سعی کنید دروغگویی را به عنوان رفتاری عادی در یک نوجوان بپذیرید و درک کنید که او قصد صدمه زدن به کسی را ندارد؛ بلکه بیشتر برای داشتن آزادی عمل دروغ می‌گوید. اگر دلیل دروغگویی در نوجوان خود را پیدا کنید، می‌توانید بهترین رفتار را داشته باشید و کاری کنید که او دیگر دروغ نگوید.
اگر فرزندتان زیاد دروغ می‌گوید، تغییر اوضاع ممکن است زمان ببرد. می‌توانید از خدمات مشاوره کودک و نوجوان سامانه یاری وی برای پیدا کردن دلیل دروغگویی فرزند خود و چگونگی نشان دادن عواقب دروغگویی به او، کمک بگیرید. شما تا کنون چه تجربیاتی در این زمینه داشته‌اید؟ رفتارهایی که در مقابل فرزند خود داشته‌اید را در کامنت‌ها برای ما بنویسید.
منابع :
