معنی نقاشی کودکان از آن جهت اهمیت دارد که فرزندان شما در دوران بچگی و کودکی نمی‌توانند تمام احساسات و عواطف خود را بروز دهند؛ زیرا هنوز به‌طور کامل با احساسات مختلف آشنا نیستند و همین ناتوانی در بیان احساسات، منجر به رفتارهایی می‌شود که ممکن است شما را نگران کند. پس بهترین کار این است که یک قلم و کاغذ کنار دست کودک خود قرار دهید تا تمام احساسات خود، اعم از ترس، نگرانی، خوشحالی، اضطراب، کابوس و عواطفی از این قبیل را به‌تصویر کشد.یکی از احساساتی که کودکان در بیان آن ناتوان هستند,افسردگی است که به شکل های مختلفی خود را در کودک نشان می دهد.برای آشنایی بیشتر با افسردگی کودکان,مطلب روش های درمان افسردگی و اضطراب در کودکان را مطالعه کنید.
گرچه بسیاری از افراد فکر می‌کنند که صحبت‌کردن بهترین راه ارتباطی‌ست؛ اما باید بدانید که ارتباط کلامی فقط 10% از توانایی‌های انسان برای برقراری ارتباط است. پس چه بهتر در زمانی که هنوز کودک شما قادر به بیان احساسات خود نیست و رفتارهایی از خود نشان می‌دهد که برایتان سوال‌برانگیز است، از ترفند «تفسیر نقاشی کودک» استفاده کنید؛ البته شما اسمش را بگذارید ترفند، ما می‌گوییم «هنردرمانی».
اگر می‌خواهید با نشانه‌های موجود در نقاشی فرزندتان آشنا شوید تا به اسرار نهفته در شخصیت او پی ببرید، ادامه این مقاله جذاب را از دست ندهید. سرنخ‌هایی که به شما خواهیم داد، می‌توانند معنی نقاشی کودکان شما را آشکار کنند. تفسیر نقاشی کودک یکی از بهترین راه‌ها برای شناسایی تیپ شخصیتی اوست.
بیشتر بخوانید:5 راه تشویق دانش آموزان به درس خواندن در دوران کرونا
فهرست محتوا
تفسیر نقاشی کودکان چگونه است؟
نقاشی، یک عکس فوری‌ست؛ بیان یک احساس در یک لحظۀ خاص. برای این‌که بتوانید پیامی عمیق‌تر از نقاشی دریافت کنید، باید به تکامل نقاشی‌ها در طول زمان نگاه کنید. معنی نقاشی کودکان در طول زمان انسجام می‌یابد و وجهه‌ای روانشناختی پیدا می‌کند. شما ممکن است با یک نقاشی بتوانید احساس آن لحظۀ کودک خود را بشناسید، اما نمی‌توانید به شخصیت او پی ببرید.
این موضوع دقیقاً مشابه دست‌خط است. در برخی از شرکت‌ها و در زمان آزمون استخدام، دست‌خط داوطلبان حاضر در آزمون، مورد بررسی قرار می‌گیرد تا از روی دست‌خطشان، شخصیت آنها کشف شود. آیا دست‌خط، یک عنصر لحظه‌ای‌ست؟ خیر؛ سال‌ها زمان برده تا دست‌خط یک شخص، شکل‌وشمایل منسجم و ثبات‌یافته‌ای به‌دست آورد. پس اگر به‌دنبال تفسیر نقاشی کودک خود هستید، ابتدا طراحی‌ها یا خط‌خطی‌های او را در یک بازۀ زمانی کنار یکدیگر قرار دهید.
معنی نقاشی کودکان به کمک 4 علامت
تفسیر نقاشی کودک شما می‌تواند بینش ارزشمندی از وضعیت ذهنی او به شما دهد. همچنین می‌تواند در مورد هر نوع تجربۀ فیزیکی و حتی احساسی که او از سر می‌گذراند، اطلاعات ارزشمندی به شما گوید.
1. برداشت اول
اولین نگاه به عکس کودکتان، گاهی می‌تواند احساسات او را آشکار کند. خوب به تصویر نگاه کنید و ببینید چه احساسی دارد. آیا ناراحت‌کننده است؟ آیا نشانه‌های خشونت در آن دیده می‌شود؟ پاسخ به این سوالات، اولین سرنخ را از افکار فرزندتان به شما خواهد داد و در تفسیر نقاشی کودک تاثیر بسیاری خواهد داشت.
2. تاثیر رنگ‌ها
در مرحلۀ بعدی باید به رنگ‌هایی که کودکتان استفاده می‌کند، توجه کنید. کودکان همان‌طور که بزرگ می‌شوند در معرض طیف گسترده‌ای از تجربیات و احساسات قرار می‌گیرند. هر چیزی که با آن روبه‌رو می‌شوند، هیجان‌انگیز و جدید است. واکنش و پاسخ یک کودک سالم به تمام این اطلاعات و عواطف دریافتی، استفاده از طیف وسیعی از رنگ‌ها در نقاشی‌ها خواهد بود.
هر چه کودک شما از رنگ‌های بیشتری در نقاشی‌های خود استفاده کند، نشان می‌دهد که او از زندگی لذت بیشتری می‌برد و همین موضوع او را هیجان‌زده خواهد کرد. همچنین رنگ‌ها نسبت به یک مداد ساده، بیشتر به بیان احساسات کمک می‌کنند. از‌همین‌رو استفاده بیش از حد از یک رنگ خاص، ممکن است وضعیت عاطفی کودک را نشان دهد. این موضوع با یافته‌های روانشناسی رنگ مطابقت دارد.
به‌طور کلی کودکی که از رنگ‌های آبی و سبز زیاد استفاده می‌کند، شاد و سرزنده است. رنگ‌های روشن و گرم مانند نارنجی و زرد، نشان‌دهنده خوشحالی هستند، در حالی که رنگ‌های تیره، به‌ویژه در نقاشی‌هایی که به خودی خود غم‌انگیزند، می‌توانند به کودکی اشاره کنند که به کمک نیاز دارد.
3. تکامل یک نقاشی
اگر کودکتان نقاشی‌های خود را ناقص و نیمه‌کاره رها کند یا خطوطی را با تردید بکشد، ممکن است به تشویق نیاز داشته باشد. چنین نقاشی‌هایی به یک کودک مردد و بدون اعتمادبهنفس اشاره دارد. نقاشی‌های ناقص همچنین ممکن است نشانگر یک شخصیت تکانشی گاه‌به‌گاه باشد.
با این حال، اگر این الگو در مدت‌زمان طولانی‌تری ادامه یابد، والدین باید به فکر کمک‌گرفتن از یک مشاور باشند. پاک‌کردن و اصلاح بیش از حد یک نقاشی ممکن است نشان‌دهندۀ سطح بالایی از اضطراب باشد. همچنین تزئین بیش از حد یک نقاشی، ممکن است نشانگر این باشد که کودک به توجه نیاز دارد.
شخصیت تکانشی چیست؟
مجموعه رفتارهایی که به‌صورت لحظه‌ای و بدون تامل و فکر خاصی و بدون توجه به عواقب مثبت یا منفی آن، بروز پیدا می‌کنند.
4. موقعیت نقاشی
جایی در صفحه که کودک در حال کشیدن نقاشی‌ست، می‌تواند وضعیت ذهنی کودک را نشان دهد؛ اما این امر برای کودکان بزرگ‌تر که مهارت‌های حرکتی بهتری دارند قابل استفاده است. کودکی که در سمت چپ صفحه نقاشی می‌کشد، کودکی خجالتی و درونگراست.
همچنین می‌تواند به این معنی باشد که کودک به دنبال حضور یک بزرگسال دلسوز یا یک مادر یا پدر پرورش‌دهنده است. از طرف دیگر، کودکی که در سمت راست نقاشی می‌کشد، در مورد کسی صحبت می‌کند که میل به برقراری ارتباط دارد و برون‌گراست.
تفسیر نقاشی کودکان به‌واسطه شکل‌های محبوب
کودکان به‌طور کلی از تماشای چندین‌باره یک کتاب لذت می‌برند. ممکن است با وجود داشتن کتاب‌داستان‌های متنوع، مدام از شما بخواهند که تعداد محدودی از آنها را برایشان بخوانید. این موضوع در کشیدن نقاشی هم صادق است. کودکان علاقه‌مندند تا شکل‌های مشابهی را بکشند. به‌طور مثال این شکل‌ها ممکن است در نقاشی کودک شما زیاد دیده شوند:
- آدمک؛
- خانواده؛
- درخت؛
- باران؛
- خانه؛
- هیولا؛
- و …
شاید فکر کنید این‌ها دنیای کوچک کودکان شماست؛ اما گویا معانی نمادین دیگری هم وجود دارد! در بخش بعدی، معنی نقاشی کودکان، وارد مرحله جذاب‌تری می‌شود.
تفسیر آدمک در نقاشی کودکان
کودکان شما از 5 سالگی به بعد باید توانایی کشیدن نقاشی یک انسان با تمام اجزا را داشته باشد. در این بخش، برخی از معانی ضمنی آمده است:
گوش‌ها: نبود آنها در شمایل یک آدمک، نشان‌دهندۀ آن است که کودک تمایلی ندارد به حرف دیگران گوش دهد.
دهان: نبود آن به این معنی‌ست که چیزی وجود دارد که کودک نمی‌خواهد آن را بگوید.
دست‌ها: وقتی بزرگ کشیده می‌شوند، نشان‌دهندۀ رفتن به سمت دیگران و برقراری ارتباط است.
بازوها یا پاها: نبود آنها نشان‌دهنده نابالغی‌ست؛ کودک هنوز کاملاً به والدین وابسته است یا هنوز شخصیتی متمایز و جدا از مادر پیدا نکرده است.
تفسیر خانواده در نقاشی کودکان
برای تفسیر نقاشی کودک در جمع خانواده، به موقعیت کودک در مقایسه با دیگران توجه کنید. وقتی بچه‌ها در میان والدین قرار می‌گیرند، به این دلیل است که آنها احساس محافظت و امنیت می‌کنند. اگر کودک خیلی کوچک‌تر یا در گوشه‌ای تنها باشد، ممکن است احساس کند توسط والدین یا خانواده مورد بی‌مهری قرار گرفته و طرد شده است.
تفسیر درخت در نقاشی کودکان
درخت در معنی نقاشی کودکان، جایگاه بسیار مهمی دارد؛ زیرا پیوند عمیقی با خود افراد ایجاد می‌کند. وقتی تنۀ درخت تناسب خوبی داشته باشد و با شاخه‌های بزرگ نشان داده شود، معنی برون‌گرایی خواهد داد. در حالی که شاخه‌های کوچک، نشان از روحی دارد که به‌واسطه ترس می‌خواهد در خود پنهان شود. ریشه‌ها نشان‌دهندۀ استحکام خانواده است. بهترین نقاشی درخت، با وجود برگ و میوه خواهد بود که بزرگ‌بودن آنها نسبت به تنۀ درخت، نشان‌دهنده خیال‌پردازی‌ست.
این دو موضوع، درخت و خانواده، آن‌قدر مهمند که اگر کودک از کشیدن آنها امتناع کند، ممکن است به این معنی باشد که می‌ترسد نشان دهد چیزی در زندگی‌اش اشتباه است. در واقع حضور درخت و خانواده، یکی از تست‌های کلاسیکی‌ست که روانشناسان از آن استفاده می‌کنند.
تفسیر باران در نقاشی کودکان
نمایش ابرها و باران زیاد در تصویر می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که کودک احساس اضطراب یا ترس خاصی می‌کند. اگر کودک چنین احساسی دارد، ممکن است خود را در زیر ابر بکشد. همچنین خورشید می‌تواند نشانگر مادر و ابر نشانگر پدر باشد. هنگام تفسیر نقاشی کودک، چگونگی به‌تصویرکشیدن این عناصر می‌تواند بیانگر احساسات کودک نسبت به والدین خود باشد.
تفسیر خانه در نقاشی کودکان
معنی نقاشی کودکان هنگام به‌تصویرکشیدن خانه، بسیار جالب خواهد بود. جزئیاتی را که برای خانه در نظر گرفته می‌شود، یادداشت کنید. جزئیاتی همچون تعداد پنجره‌ها، باز یا بسته‌بودن در، راهروی منتهی به خانه و غیره. تعداد پنجره‌های بیشتر نشان‌دهنده این است که کودک به آدم‌ها علاقه دارد.
یک در باز نشان‌دهنده نگرش استقبال‌کنندگی اوست. از سوی دیگر، یک پیاده‌رو می‌تواند نشان‌دهندۀ کودکی با سازگاری اجتماعی باشد که با همسالان خود تعاملات اجتماعی سالمی دارد. هرچه نقاشی‌ها جزئیات بیشتری داشته باشند، مانند دودکش، گل و غیره، نشانگر احساس شادی و آرامش در کودک خواهد بود.
تفسیر هیولا در نقاشی کودکان
بسیاری از داستان‌های کودکانه پر از موجودات ترسناک و تاریک است؛ لذا چنین نقاشی‌هایی چیزی جز تفسیر کودک از داستان نیست. از سوی دیگر، دکتر کریستوفر هستینگز، نشان داده است که کشیدن هیولاها می‌تواند مکانیسم مقابله‌جویانه کودکی باشد که احساس ناتوانی می‌کند.
تفسیر چاله یا سوراخ در نقاشی کودکان
این یک نقاشی معمولی از کودکی‌ست که به‌تازگی فقدانی را تجربه کرده است. معمولاً می‌تواند به‌صورت مرگ اعضای خانواده یا مرگ حیوان خانگی باشد. اگر کودک در چنین نقاشی‌هایی خودش را تنها بکشد، به این معنی خواهد بود که کودک به‌شدت احساس تنهایی می‌کند.
کودکان را چگونه تشویق به کشیدن نقاشی کنیم؟
در ابتدا گفتیم که کشیدن نقاشی، یکی از بهترین ابزار برای پی‌بردن به خلق‌وخوی کودکان است و تفسیر نقاشی کودک توسط والدین، راهی بسیار مناسب برای برقراری ارتباط با فرزندشان خواهد بود. اما ممکن است کودک شما میلی به کشیدن نقاشی نداشته باشد. در این‌جا مواردی وجود دارد که به شما کمک می‌کند کودک خود را تشویق به نقاشی‌کشیدن کنید.
نقاشی را به بخش منظمی از زمان بازی تبدیل کنید
وسایل نقاشی مختلف مانند مداد رنگی، ماژیک و تخته‌های قابل شستشو را به آنها پیشنهاد دهید. گاهی اوقات اگر کاغذ را روی میز بچسبانید تا هنگام نقاشی‌کشیدن تکان نخورد، به کودکان خردسال کمک می‌کند تا با دقت و علاقه بیشتری نقاشی بکشند.
به او ایده ندهید
به فرزندتان اجازه دهید پس از کاوش و آزمایشات فراوان، خلاقیت خود را به روش خودش روی کاغذ بیاورد. کودک شما باید احساس استقلال و شایستگی کند و با اعتمادبهنفس و هوش فراوان خود، دست به مداد رنگی ببرد.
مشارکت داشته باشید
به فرآیند توجه کنید، نه فقط به محصول. به‌جای این‌که فقط از نقاشی پایانی تعریف کنید، در روند نقاشی آنها شرکت کنید. به آنها کمک کنید تا چیزهای پیچیده‌تری بکشد یا با یکدیگر رنگ‌های مناسب برای خانه و درخت انتخاب کنید.
از فرزند خود بخواهید احساسش را بروز دهد
اگر کودک شما احساس عصبانیت یا ترس می‌کند، با کشیدن نقاشی بسیار عصبانی به او کمک کنید تا این احساسات را بیان کند.
نقاشی فرزندتان را به نمایش بگذارید
با به‌نمایش‌گذاشتن نقاشی فرزند خود، به او می‌فهمانید که چه کار ارزشمندی انجام داده است و بدین‌وسیله او را تشویق می‌کنید تا نقاشی‌کشیدنش را ادامه دهد.
آیا شما تجربه‌ای از تفسیر نقاشی کودک خود دارید؟
پیرامون معنی نقاشی کودکان و وجود سرنخ‌ها و علائم با شما صحبت کردیم. تعداد شکل‌هایی که توسط کودکان کشیده می‌شود، بسیار زیاد است. اما ما سعی کردیم در این مقاله به مهم‌ترین و مشترک‌ترین اشکال بپردازیم. اکنون نوبت شماست تا پیرامون تفسیر نقاشی کودک با ما صحبت کنید. شما چه اشکالی را می‌شناسید که پیام خاصی داشته باشند؟ کودک شما از چه رنگ‌ها و شکل‌هایی بیشتر استفاده می‌کند؟ آیا به کمک نقاشی به عواطف فرزند خود پی برده‌اید؟
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه ی کودک و نوجوان,می توانید از مشاوران ما که در حوزه ی کودک و نوجوان فعالیت دارند,وقت بگیرید.
