گاهی احساس ناتوانی یا کم‌ارزشی در حین پروژه‌ها، ملاقات‌ها، زندگی روزمره و.. یقه آدم را می‌گیرد و رها نمی‌کند. این احساسات زندگی را سخت می‌کنند اما باور کنید، همه‌چیز چاره دارد. برای چشیدن طعم شیرین عزت نفس و اعتماد به نفس، روی کمک یاری وی حساب باز کنید و این مطلب را تا پایان بخوانید.
فهرست محتوا
عزت نفس چیست و از کجا میاد؟
احتمالا شما هم تا به حال از خانواده، دوستان یا معلم‌های خود حرف‌های ناخوشایند شنیده‌اید. در کاری که قصد انجامش را داشتید یا احساس شکست یا عدم توانایی داشته‌اید. نگران نباشید. شما تنها نیستید. هر فردی در برهه‌ای از زندگی با چنین موقعیت‌هایی مواجه می‌شود. این موقعیت‌ها می‌توانند بر عزت نفس ما تاثیر بگذارند.
عزت نفس چیست؟ این مفهوم را می‌توان نوعی احساس و توانایی در ارزش‌گذاری خود تعریف کرد. همه ما نوعی عزت نفس داریم، خواه مثبت یا منفی.
عزت نفس معمولا ریشه در کودکی افراد دارد. این که آیا در دوران کودکی به شما عشق و پذیرش بی‌قید و شرط داده شده است یا خیر، در اینکه شما خود را بدون قید و شرط می پذیرید یا نه، تأثیر خواهد گذاشت. اگر در زمان کودکی احساس می‌کردید که باید بهترین و جذاب‌ترین باشید تا توسط والدین پذیرفته شوید، احتمالا این موضوع همچنان در خانواده بزرگی به نام جامعه معضل‌هایی برایتان ایجاد خواهد کرد.
تاثیر عزت نقس مثبت و منفی بر افراد
با کمک عزت نفس مثبت می‌توانیم اهداف خود را محقق کرده و با تمام توان با چالش‌های زندگی مواجه شویم. اگر عزت نفس بالایی دارید، یعنی:
- از انجام آزمایش‌های جدید نمی‌ترسید.
- گفته‌های دیگران به راحتی روی شما تاثیر نمی‌گذارد.
- به خوبی می‌دانید که عقاید دیگران همیشه درست نیست.
- می‌دانید که زندگی همیشه عادلانه نیست.
- ممکن است در تحقق اهدافتان اشتباهاتی مرتکب شوید.
- می‌دانید که می‌توانید از اشتباهات درس بگیرید.
- نسبت به خود احساس بهتری دارید.
اما عزت نفس منفی ممکن است موفقیت شما را در روابط، محل کار یا مدرسه دشوارتر کند. اگر عزت نفس منفی دارید یعنی:
- احساس خوبی نسبت به خود و توانایی‌های خود ندارید.
- ممکن است احساس کنید فرد خوبی نیستید.
- نظرات دیگران را بدون ارزیابی اعتبارشان می‌پذیرید.
- دستیابی به اهداف برایتان دشوار است.
- احساس شکست دارید.
- همیشه معتقدید که هیچ کاری درست نیست.
رشد عزت نفس مادام‌العمر است. یعنی از کودکی آغاز می‌شود و در بزرگسالی تکامل می‌یابد. افراد زیادی می‌توانند در بهبود عزت نفس شما نقش داشته باشند. خانواده، دوستان، همکاران و آشنایان دائما برای شما پیام و نظراتی ارسال می‌کنند اما تصمیم به پذیرفتن یا قبول نکردن آن‌ها با شماست. شما می‌توانید از شکست‌ها درس بگیرید، دوباره برخیزید و قدم بردارید یا بی‌خیال اهدافتان شوید و به شکست‌هایتان فکر کنید. کدام را انتخاب می‌کنید؟
بسیاری از افراد عزت نفس را هم تراز اعتماد به نفس می‌دانند. اما اعتماد به نفس مفهوم دیگری دارد تفاوت‌هایی بین این دو عبارت مشهود است. قبل از بررسی تفاوت‌های این دو به تعریفی از اعتماد به نفس می‌پردازیم:
اعتماد به نفس چیست؟
با وجود استفاده زیاد از این مفهوم، هنوز هم سردرگمی‌هایی درباره معنی واحد اعتماد به نفس وجود دارد. به طور کلی دیکشنری آنلاین روانشناسی، اعتماد به نفس را اعتماد به توانایی‌ها، ظرفیت‌ها و قضاوت‌ها تعریف می‌کند. اعتماد به نفس اعتقاد به این است که می‌توانیم با موفقیت با چالش‌های روزمره روبرو شویم یا خیر؟ وقتی به توانایی‌های خود اعتماد دارید:
- در هنگام انجام تخصص‌ها و توانایی‌هایتان خوشحال‌ترید
- احساس بهتری نسبت به توانایی‌های خود دارید
- از انرژی و انگیزه بیشتری برای اقدام و دستیابی به اهدافتان برخوردارید.
درواقع اعتماد به نفس از نظر تمرکز بر عملکرد آینده فرد، شبیه به خودکارآمدی است اما گذشته هم بر آن تاثیر می‌گذارد. خب احتمالا تا اینجای مطلب خودتان به تفاوت‌هایی از این دو عبارت پی برده باشید. اما کمی دقیق‌تر به بررسی تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس می‌پردازیم.
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس چیست؟
افراد اغلب اعتماد به نفس را با عزت نفس اشتباه می‌گیرند. آن‌ها تمام تلاش خود را می‌کنند تا بهترین ورزشکار جهان باشند و از توانایی‌های ورزشی خود اطمینان دارند، اما حتی گرفتن طلای المپیک نیز آن‌ها را راضی نمی‌کند. به همه افراد مشهوری فکر کنید که با وجود دریافت جوایز اسکار و گرمی از زندگی خود راضی نیستند.
با گذشت سال‌ها از پیشرفت در یک جنبه خاص از زندگی و دریافت بازخورد مثبت برای آن، ممکن است در آن زمینه اعتماد به نفس داشته باشند، اما اگر عزت نفس آن‌ها پایین باشد، هنوز در خود احساس خوشبختی نمی‌کنند. احساس سردرگمی بین اعتماد به نفس و عزت نفس، اغلب افراد را در یک مسیر اشتباه قرار می‌دهد تا تبدیل به آن شخصی شوند که بیشتر در پوست خود جای گرفته‌اند. آن‌ها ممکن است احساس کنند که نویسندگی باعث خواهد شد که خودشان را بیشتر دوست داشته باشند، اما بعد متوجه می‌شوند که اکنون می‌خواهند عمل بینی و کشیدگی پوست انجام دهند و هنوز اساساً خودشان را دوست ندارند.
معمولاً ایجاد اعتماد به نفس در افراد نسبت به عزت نفس راحت‌تر است و در نتیجه آن را در لیست خود قرار می‌دهند. در نهایت لیست طولانی از توانایی‌ها و موفقیت‌هایشان به دست می آید. آن‌ها به جای مواجهه با نواقص و شکست‌های خود، آن‌ها را در پشت گواهینامه‌ها و جوایز خود پنهان می‌کنند. اما همانطور که هرکسی که گذرش به دانشگاه افتاده است می‌داند، تهیه یک لیست طولانی از توانایی‌ها و موفقیت ها برای عزت نفس سالم کافی نیست.
در واقع چیزی که ما را به عنوان اعتماد به نفس پایین نگران می‌کند، عموما از عزت نفس پایین ما به وجود می‌آید. به طور خلاصه، تصور نکنید که به دست آوردن اعتماد به نفس بالا در هر زمینه خاص به طور خودکار منجر به ایجاد احساس بهتر در مورد خود می‌شود. بهبود عزت نفس شما نیازمند کار روی پذیرش خود و عشق به خود در عوض تلاش مداوم برای “اصلاح” خود با کار کردن روی آنچه می‌توانید بهتر انجام دهید است.
پس می‌توان گفت با بهبود و ارتقای عزت نفس می‌توانیم امید بیشتری به بالا رفتن اعتماد به نفس خود داشته باشیم.
چطور عزت نفسمان را افزایش دهیم؟
رشد عزت نفس یک روند مداوم دارد. خوشبختانه راهکارهایی برای افزایش و ارتقای آن وجود دارد:
- با شروع روند تفکر، شما باید سعی کنید مثبت فکر کنید.
- بپذیرید که هیج کس کامل نیست و همه اشتباه می‌کنند.
- از اشتباهات خود درس بگیرید
- بپذیرید که مردم نظرات و ایده‌های خاص خود را دارند که ممکن است همیشه درست نباشد.
- نظرات دیگران را ارزیابی کنید و بین رد یا پذیرش آن‌ها انتخاب کنید.
- روابطی که احساس می‌کنید بیشتر در آن‌ها مورد قبول بوده‌اید را شناسایی کرده و برای آن زمان و انرژی بیشتری بگذارید.
- موارد ترسناک و آسیب‌پذیر را با عزیزان قابل اعتمادتان به اشتراک بگذارید.
- از یک مشاوره روانشناسی کمک بگیرید.
مشاوره روانشناسی می‌تواند بهترین پیشنهاد برای تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس شما باشد. با کمک یک مشاور ریشه‌های عدم اعتماد و عزت نفس را کشف می‌کنید و برای بهبود شرایط قدم برمی‌دارید. سامانه یاری وی، یکی از سامانه‌های مشاوره روانشناسی آنلاین است که می‌تواند در این راه همراه شما باشد. روی بازوان پرتوان مشاوران حساب کنید و ورودتان را به دنیای رضایت از زندگی جشن بگیرید.
خیلی مقاله مفیدی بود چون من همیشه فکر میکردم این دو مورد یکی هستن!!! :))